Deskresearch

Visuele analyse

Binnen mijn visuele analyse onderzoek ik de vorm, beeldtaal, kleuren, effecten en de typografie die gebruikt worden 

om materiaal aan te passen voor mensen met een visuele beperking.

Vormen

Vormen binnen de wereld van blinden en slechtzienden zijn erg moeilijk in de context van illustraties.

Schermafbeelding 2021-05-27 om 20.15.42
Colette Pelt. (z.d.). WEB_PrentenboekenPlus_Lodewijk_1_19-1024x683 [foto]. Geraadpleegd van https://prentenboekenplus.nl/boeken/lodewijk/

Illustraties worden omgezet naar een reliëfvorm.

De vormen moeten duidelijk zijn:

  • Vormen zoals lichaamsdelen mogen elkaar niet overlappen.
  • Illustraties mogen geen perspectief bevatten.

    Omdat dit niet duidelijk is voor iemand die blind is. Blinden snappen niet dat wanneer iets verder weg is, iets visueel kleiner wordt. Dit is logisch omdat ze dit ook niet kunnen voelen.
  • Alles wordt vanuit voor-of-zijaanzicht getekend.
    Dit is de meest logische manier om iets duidelijk af te beelden om dezelfde reden als het niet gebruiken van perspectief.

In kinderboeken wordt er ook vaak gebruik gemaakt van reliëfvormen, vooral als deze gedrukt worden met spot-UV inkt. Elk personage is zo duidelijker herkenbaar op de pagina en er moet niet steeds gezocht worden naar de uitlijning om te begrijpen om wie het gaat.

Beeldtaal

Beeldtaal is erg belangrijk voor blinden en slechtzienden om te leren begrijpen. Ze hebben moeilijkheden met de wereld die buiten hun belevingswereld valt. Zo is het woord ‘rillen’ een heel abstract ding voor hen en kunnen ze zich hier weinig bij voorstellen.

Boeken helpen hen hierbij een uitleg of een visueel/voelbaar voorbeeld te geven.

Colette Pelt (z.d.-a). EÉN, TWEE, DRIE, VIER. . . VIJF ZINTUIGEN [foto]. Geraadpleegd van https://prentenboekenplus.nl/boeken/zintuigen/

Meer info vind u in de bijlage: Interview bij de doelgroep  –  Caroline Comyn .

Kleuren

Vooral voor slechtzienden zijn kleuren enorm van belang. Door het gebruik van goede kleurcontrasten kunnen ze vaak beter vormen onderscheiden. Dit helpt hen ook om het papier oppervlak makkelijker te kunnen scannen. Kortom, ze weten beter waar alles staat en herkennen hierdoor meer.

Er zijn verschillende soorten contrasten:

Normale contrastkleuren
Zoals
  • Rood- Geel
  • Blauw - Rood
Warm-koud contrast
Zoals
  • Rood - Blauw
  • Oranje - Paars
  • Geel - Groen
Licht-donker contrast
Zoals
  • Zwart- Wit
  • Licht blauw – Donker blauw
Complementaire kleurencontrast
Zoals
  • Rood - Groen
  • Geel - Paars

Wanneer je werkt met contrastkleuren is het aangenamer om met 3 kleuren te werken, dit brengt meer rust en zorgt voor harmonie.

Een licht – donker contrast zorgt over het algemeen ook voor minder harmonie en dus ook minder rust.

Om na te kijken of je contrast voldoende werkt kan je het Rekenmodel van Arthur & Passini gebruiken. Hierbij reken je als het ware de waardes van de voor-en-achtergrondkleur op en kijk je na hoe sterk, of zwak je contrast is. Een andere hulptool dat je kan gebruiken is de Contrast Checker. Hier geef je de hexadecimale codes in van je voor-en-achtergrond en dit genereert een ratio, gebaseerd op formules gespecificeerd door het W3C. Hier kan je ook testen hoe de kleur er uit ziet voor kleurenblinden door op “See Grayscale te klikken”

Meer info vind u in de bijlage: Extra Documentatie: p 102-104 en p95-96.

Effecten

Voor blinden (en slechtzienden) is het van uiterst belang dat alles voelbaar wordt gemaakt.

Het meest voorkomende is het gebruik van reliëf voor illustraties en het gebruik van braille voor tekst. Er zijn verschillende druktechnieken die hiervoor gebruikt kunnen worden. Zoals: thermografie, pregen, slimu, brailledruk, braillezeefdruk, zwelpapier en Spot-UV inkt.

Er zijn ook boeken die het tactiele aspect verder nemen en gebruik maken van allerlei verschillende texturen en materialen om iets voelbaar te maken. Voorbeelden hiervan zijn: behangpapier, schoonmaaksponzen, vilt, schuim, haardecoraties, plastic vellen, draden, enz.

Het nadeel hieraan is dat het bijna onmogelijk is om in productie te brengen. Het is ongelofelijk duur om te maken omdat het enorm arbeidsintensief is en alles met de hand gemaakt moet worden. 

Meer info vind u in de bijlage: Extra Documentatie: p 95- 97.

Typografie

Voor slechtziende is er nood aan aangepaste typografie zoals:

Felle en contrasterende kleuren

  • Zoals eerder aangegeven.

Grootte font en duidelijke lettertypes

  • Minstens 14 punt voor broodtekst
  • ‘Open’ en schreefloze letters

Letterafstanden

  • Tussen letter: 0, 12 keer de lettergrootte.
  • Tussen woorden: 0, 16 keer de lettergrootte.
  • Tussen regels: 1,50 keer de lettergrootte.
  • Tussen alinea’s: 2,00 keer de lettergrootte.

Witruimte

  • Witruimte op pagina duidelijk scheiden met voldoende witruimte, maar de hoeveelheid hiervan blijkt erg persoonlijk.

Uitlijning

  • Links uitlijnen is aanbevolen.
  • Optimale regellengte in een tekstblok is niet meer dan 80 karakters, inclusief spaties.

Achtergrond van tekst

  • Aanbevolen om tekst in een kader te tonen, waarbij de achtergrond een effen kleur is. Deze effen kleur staat best in hoog contrast met de tekstkleur. Mensen met dyslexie kiezen vaak voor een pastelkleur als achtergrond.

Visuele teksteffecten

  • Geen schuingedrukte en handgeschreven tekst.
  • Geen woorden die volledig uit drukletters bestaan.
  • Geen woorden die volledig uit drukletters bestaan.
  • Geen afwijkende kleuren.
  • Wel: vetgedrukt om visueel de aandacht te vestigen.

Typografie

Bij Blinden wordt er gebruik gemaakt van andere hulpmiddelen:

Tactiele ondergronden

  • Reliëf en textuur

Braille tekst

  • Opgemaakt volgens de normen.

Auditieve bestanden

  • Met uitleg over wat er staat.

Meer info vind u in de bijlage: Extra Documentatie: p 90-104.

Vorige
Volgende